تحلیل روابط فضایی میان بنادر جنوبی ایران و شهرهای پس‌کرانۀ منطقه‌ای

نویسندگان

  • مجتبی آراسته استادیار برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
چکیده مقاله:

در اغلب نقاط جهان، بنادر سهم فراوانی در ایجاد یکپارچگی در مناطق پس‌کرانه‌ای و برقراری توازن در زنجیرۀ تأمین کالا ایفا می‌کنند. هدف این پژوهش، تبیین روابط فضایی بنادر جنوبی ایران با شهرهای پس‌کرانۀ منطقه‌ای و مقایسۀ تطبیقی الگوی شکل‌گرفته با نظریه‌ها و الگوهای شناخته‌شده از روابط بندر– پس‌کرانه در مقیاس جهانی است. روش تحقیق استفاده‌شده، روش تحلیل شبکه است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد بنادر اصلی حوزۀ ساحلی جنوب به‌طور غالب، واردکنندۀ کالاهای مصرفی مورد نیاز در کانون‌های جمعیتی واقع در پس‌کرانه‌های منطقه‌ای، به‌خصوص ناحیۀ کلان‌شهری شیراز بوده‌اند؛ در حالی که اغلب مراکز شهری واقع در پس‌کرانه‌های محلی، نقش مؤثری در تولید و ارسال کالا به بنادر ندارند و برای تأمین نیازهای مصرفی خود، به بزرگ‌ترین شهر منطقه وابسته‌اند. این الگو تفاوت درخور توجهی با فرایند منطقه‌گرایی بنادر در کشورهای توسعه‌یافته دارد؛ زیرا در این کشورها، بنادر ابتدا با پس‌کرانه‌های پیوسته و سپس با سایر پس‌کرانه‌ها در ارتباط قرار می‌گیرند. در مجموع، برای کاهش روزافزون، از بار مرکزیت شیراز و انتشار جریان توسعه به شهرهای پس‌کرانۀ محلی لازم است سیاست‌هایی نظیر توسعۀ کریدورهای ریلی و جاده‌ای، توسعۀ بنادر خشک و پهنه‌بندی تخصصی فعالیت‌ها در شهرهای پس‌کرانۀ محلی- منطقه‌ای اعمال شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل فضایی جریان حواله‌های بانکی در شبکه شهرهای ایران

چکیده موضوع مورد بحث این مقاله «سازمانیابی فضایی سکونتگاههای شهری ایران در عصر اطلاعات» است که امروزه بر اساس نظریه «شبکه شهرها»، بررسی می گردد. فرض بر این است که شبکه شهرها وقتی شکل می گیرد که دو یا چند شهر که قبلا مستقل از همدیگر بوده‌اند، بتدریج به مشارکت با یکدیگر تمایل یافته، همکاری می کنند. این مشارکت توسط کریدورهای حمل و نقل و زیرساخت ارتباط سریع و پایدار پشتیبانی می شود. مقاله حاضر، ا...

متن کامل

کاربرد مدل DEMATEL فازی در شناسایی و تحلیل روابط بین عوامل مؤثر بر خصوصی‌سازی بنادر ایران

بنادر به عنوان حلقه کلیدی در زنجیره حمل و نقل دریایی، نقشی اساسی و تعیین کننده در توسعه اقتصاد حمل و نقل کشوری و نیز در تجارت جهانی دارند، به گونه ­ای که حدود ٩٠ درصد از فعالیت­های واردات و صادرات کشورها از طریق بنادر انجام می­ شود. این مطالعه، به شناسایی و تحلیل روابط بین عوامل مؤثر بر خصوصی­ سازی بنادر ایران با بررسی مطالعات گذشته و با استناد به نظرات کارشناسان در این حوزه با به­ کارگیری روش ...

متن کامل

تحلیل فضایی شاخص های رشد هوشمند شهری در شهرهای میان اندام (مطالعه موردی: شهر مرند)

  در جهان امروز، شهرها با چالش های متعددی مواجه اند که ناشی از نیازهای اجتماعی جدید می باشد. با توجه به پیشرفت علم و صنعت، ضرورت استفاده بهینه از زمین و مدیریت توسعه شهری را بیش از پیش نمایان می سازد. رویکرد رشد هوشمند شهری در پی نظم بخشی به رشد و توسعه و تجدید حیات شهری است. هدف مقاله حاضر تحلیل کالبدی- فضایی و اولویت بندی نواحی شهری مرند بر اساس شاخص های رشد هوشمند شهری است. روش تحقیق در این ...

متن کامل

تحلیل فضایی روابط شهرهای کوچک با حوزة نفوذ (مطالعة موردی: بخش گهواره)

در این پژوهش به تحلیل نقش شهر کوچک گهواره در نظام شبکة شهری استان و تأثیر آن در توسعه و تثبیت حوزة نفوذ خود و فضای پیرامونی برای تمرکز خدمات پرداخته شده است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی نقش، روابط و وابستگی‏های فضایی شهر گهواره در روستاهای پیرامونی است. نوع پژوهش حاضر، «کاربردی - توسعه‌ای» و روش بررسی آن سیستماتیک «توصیفی - تحلیلی» و پیمایشی است. شهر گهواره در سال 1375 دارای جمعیّتی معادل 5142 نف...

متن کامل

تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه ی منطقهای در ایران

مقدمه و هدف پژوهش: توزیع نامتعادل امکانات و خدمات اقتصادی، اجتماعی و ... بین مناطق، ضرورتتوجه به برنامهریزی توسعه ی فضایی و متعادل نمودن ساختار فضایی کشور را اجتنابناپذیر نموده است. براین اساس، پژوهش حاضر با اهداف تعیین سطوح توسعه ی استانها، ارزیابی درجه ی توسعهیافتگی آنها دربخشهای مختلف توسعه، تعیین سطح تمرکز نماگرها و پیشبینی عاملهای مؤثر بر توسعه ی مناطق انجامشده است.( روش پژوهش: دادههای مور...

متن کامل

بررسی و تحلیل فضایی آسیب‌پذیری اجتماعی شهرهای استان خوزستان (مطالعه موردی: شهرهای بالای 10 هزار نفر)

شهرها به عنوان تسهیل کننده بوجود آمدن شرایط آسیب­پذیری هستند. آسیب­پذیری گروه­های مختلف مردم ساکن در نواحی خطر­ خیز شهر، بسته به وضعیت اجتماعی و اقتصادی آن­ها در نقاط مختلف، متفاوت است. آسیب­پذیری اجتماعی محصول نابرابری های اجتماعی است. از این­رو آسیب­پذیری اجتماعی می­تواند توضیح دهد که چرا بعضی از جوامع از مخاطرات محیطی رنج می­برند در حالیکه دیگران به این وضعیت دچار نیستند. هدف از انجام این پژ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 2

صفحات  193- 223

تاریخ انتشار 2018-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023